สุรพงษ์ สืบวงศ์ลี : มาเปลี่ยนความฝันให้เป็นความจริง เพื่อประชาชน
ทุกคนมีความฝัน ผมก็มีความฝัน
ตอนที่ผมยังเด็ก ผมฝันที่จะเป็นหมอ แต่หลังเหตุการณ์วันที่ 6 ตุลาคม 2519
ความฝันของผมก็เปลี่ยนไป
ผมฝันอยากเห็นเพื่อนและผู้รักประชาธิปไตยทั้งหลายที่เสียชีวิตไป
ยังคงมีชีวิตอยู่ในสังคมที่มีความเสมอภาค เสรีภาพและภราดรภาพ ผมฝันว่าเพื่อนร่วมสังคมนี้จะมีชีวิตที่ดีและสามารถสร้างความฝันของตัวเองให้สำเร็จได้
ดังนั้น เมื่อผมมีโอกาสมาเป็นรัฐมนตรี
ผมจึงทำตามความฝันด้วยการแสดงบทบาทของรัฐมนตรี
เพื่อสร้างความสุขสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าให้กับคนไทย
แน่นอนว่า แต่ละคนย่อมฝันไม่เหมือนกัน
พ่อที่ฆ่าตัวตายด้วยการกระโดดน้ำแล้วลูกสาววัยห้าขวบกระโดดน้ำตามลงไปด้วย
ความฝันของเขาก็เพียงอยากมีชีวิตอยู่อย่างไม่อยากลำบากจนเกินไป
ไม่ต้องตกงานและมีรายได้พอประทังชีวิต
ความฝันของผู้ป่วยที่เสียชีวิตจากโรคโควิดกลางท้องถนน
เขาฝันเพียงว่า มีโอกาสได้ตรวจเขื้อไวรัส มีโอกาสได้เตียงในการรักษาพยาบาล
มีโอกาสได้ยาโดยเร็วเพื่อให้เขาพ้นจากความตาย
ถามหน่อยเถิด
ความฝันเหล่านี้มันมากเกินไปหรือ ถ้าการเมืองดี ในสังคมที่ดี
นี้คือสิทธิที่พึงมีพึงได้ของประชาชน
ความฝันของคนเรามี 2 แบบที่แตกต่างกัน
แบบแรกคือความฝันเพื่ออนาคตที่สดใสของตนเอง มีหน้าที่การงานดี มีบ้านอยู่ มีรถขับ
แบบที่สองคือความฝันเพื่ออนาคตที่งดงามร่วมกันของเพื่อนมนุษย์
ความฝันเพื่ออนาคตของตนเองต้องไตร่ตรองและวางแผน
ความฝันแบบนี้ต้องใช้สมอง
แต่ความฝันเพื่ออนาคตร่วมกันของเพื่อนมนุษย์ความฝันแบบนี้ ต้องมีความรัก
มีศรัทธาและมุ่งมั่น ความฝันแบบนึ้ต้องใช้หัวใจ
ผมผ่านพบคนที่ใช้หัวใจฝันมาหลายคน
ผมเคยถามคุณหมอสงวน นิตยารัมภ์พงศ์ว่า
ชีวิตนี้พี่มีความฝันอะไรบ้างที่ยังไม่ได้ทำ และอยากทำให้สำเร็จ
คุณหมอสงวนบอกผมว่าความฝันของเขาคือการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าหน้าให้กับคนไทย
ถึงวันนี้หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า 30 บาทรักษาทุกโรคได้เปลี่ยนชีวิตคนไทยไปกว่าสี่สิบล้านคน
และส่งต่อความฝันไปถึงคนทั้งโลกอีกนับพันล้านคน
ผมเคยถามเรื่องความฝันกับดอกเตอร์ทักษิณชินวัตรว่า
ทำไมคนที่เป็นมหาเศรษฐีถึงมาทำงานการเมือง ดอกเตอร์ทักษิณบอกผมว่า
เขามีโอกาสในชีวิตที่สร้างตัวเองให้มีความสุขได้แล้ว
ก็อยากยื่นโอกาสเช่นนี้ให้กับคนอื่นต่อไป ดังนั้นจากมหาเศรษฐีที่เคยแต่ดื่มไวน์
กินสเต็กเนื้อดีดี เมื่อมาเป็นนายกรัฐมนตรีจึงไม่เพียงแต่ตาดูดาว
แต่เท้าต้องติดดิน กินคั่วแมงกุดจี่ กินทอดแมงกีนูน
ดังนั้น แม้ความฝันของแต่ละคนอาจแตกต่างกันไป
แต่ความฝันที่ใช้หัวใจ ย่อมทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงชีวิตของคนส่วนใหญ่ไปตลอดกาล
น่าเสียดาย ความฝันที่กลายเป็นความจริงเมื่อ
20 ปีที่แล้ว ต้องสะดุดหยุดลงด้วยเหตุการณ์รัฐประหาร 19 กันยายน 2549
จากวันนั้นประเทศไทยก็จมดิ่งลงสู่หลุมดำไม่เคยผงาดขึ้นมาได้อีกเลย
เจ็ดปีที่ผ่านมา
ก็เป็นเวลาที่ความทุกข์ความมืดมนซ้ำเติมคนไทยทุกคนอีกครั้ง
วันนี้เราจะรวบรวมความฝันของทุกคนกลับมาใหม่
พรรคเพื่อไทยซึ่งเป็นพรรคการเมืองที่สืบทอดเจตนารมณ์มาจากพรรคไทยรักไทยและพรรคพลังประชาชน
และผ่านร้อนผ่านหนาวล้มลุกคลุกคลานมาโดยตลอด
ช่วง 1 ปีที่ผ่านมา
พรรคเพื่อไทยเกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่
ทั้งนี้เป็นเพราะถ้าพรรคเพื่อไทยไม่สามารถเปลี่ยนแปลงกระทั่งตัวเองได้แล้วก็ย่อมไม่สามารถไปซ่อมหรือสร้างเพื่อการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาประเทศได้
วันนี้จึงเป็นการเริ่มต้นครั้งใหม่ที่รวบรวมพลังปัญญาของทุกคนที่มีอุดมการณ์เพื่อประชาชนเหมือนกันเพื่อปรับเปลี่ยนสร้างใหม่ให้พรรคเพื่อไทยมีศักยภาพในการกลับมาสร้างฝันยิ่งใหญ่ให้ทุกคนอีกครั้ง
เรามองว่า
เพื่อรับมือวิกฤตต่างๆที่รออยู่ข้างหน้า ทรัพยากรที่สำคัญที่สุดที่เรามีอยู่คือ
“คน” ถ้าคนไทยมีปัญญา มีสุขภาพดี มีโอกาสในการสร้างรายได้อย่างเท่าเทียมกัน
ประเทศไทยจะสามารถก้าวข้ามทุกวิกฤตได้อย่างแน่นอน
ประชาชนจึงต้องได้รับโอกาสในการเข้าถึงแหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะและปัญญาตลอดชีวิต
ประชาชนจึงต้องได้รับโอกาสในการคิดสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ
หรือกล้าลงมือทำความฝันโดยไม่กลัวล้มเหลวเพราะมีหลักประกันรายได้พื้นฐาน
ประชาชนจึงต้องมีหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ไม่ล้มป่วยและตายด้วยโรคที่ป้องกันและควบคุมได้
ความฝันเดิมของผมที่เริ่มต้นเมื่อ 20
ปีที่แล้วคือการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า
มาถึงวันนี้
มีคนถามผมว่าเรื่องการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า
ยังมีภารกิจที่ค้างอยู่และจะต้องทำต่ออีกไหม
ผมตอบได้ทันทีว่า ยังมีเรื่องสำคัญที่ต้องทำอีกมาก
เพราะเมื่อผ่านมา 20 ปี
มีการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีการแพทย์และสุขภาพที่เราสามารถนำมาพัฒนาคุณภาพการบริการประชาชน
อีกทั้งบทเรียนจากโควิดทำให้เราเห็นจุดอ่อนในระบบบริการสาธารณสุขของกรุงเทพมหานคร
ผมขอเริ่มต้นที่เรื่องการการกระจายอำนาจและการกระจายทรัพยากรทางสาธารณสุขที่ยังไปไม่ได้ไกลอย่างที่ควรจะเป็นทั้งๆที่เทคโนโลยีดิจิตอลเอื้ออำนวย
การพัฒนาคุณภาพของการรักษาพยาบาลใกล้บ้านยังไม่เกิดขึ้น
วันนี้เราจึงเห็นคนจำนวนมากโดยเฉพาะผู้สูงอายุต้องเข้าคิวรอเจาะเลือดที่โรงพยาบาลใหญ่ตั้งแต่ตีห้า
แล้วรอหมอมาตรวจตอน 9 โมงเช้า
ทั้งที่สามารถเจาะเลือดที่คลินิกเครือข่ายใกล้บ้านได้
เราจึงเห็นผู้ป่วยจำนวนมากที่แม้อาการคงที่แต่ต้องเดินทางไกลเพื่อมารอรับยาทุกหนึ่งหรือสองเดือนทั้งที่สามารถรับยาจากเภสัชกรในร้านขายยาใกล้บ้าน
เราเห็นผู้ป่วยจำนวนมากที่ถูกส่งต่อมารักษาที่โรงพยาบาลใหญ่
ต้องนำกระดาษใบส่งต่อมายื่นให้โรงพยาบาลปลายทางทั้งที่วันนี้เรามีเทคโนโลยีจัดเก็บข้อมูลสุขภาพอย่างปลอดภัยบนคลาวด์ได้โดยไม่ต้องเป็นภาระของผู้ป่วย
เราสามารถนำการแพทย์ทางไกลหรือเทเลเมดิซีนมาใช้ในการให้คำปรึกษาเพื่อดูแลผู้ป่วยด้วยโรคพื้นฐานที่ไม่ซับซ้อนที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโดยไม่จำเป็นต้องเดินทางไกลมาถึงโรงพยาบาลอำเภอหรือโรงพยาบาลจังหวัด
เราสามารถใช้ระบบข้อมูลอัจฉริยะ
เพื่อให้ผู้ป่วยฉุกเฉินทุกคนใช้บัตรประชาชนเพียงใบเดียวเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลทุกแห่งโดยไม่จำเป็นต้องเรียกหาข้อมูลที่เป็นกระดาษอีกต่อไป
ในระดับประเทศ
เราต้องลงทุนโครงสร้างพื้นฐานครั้งใหญ่
เพื่อสร้างเครือข่ายของระบบบริการสาธารณสุขครบวงจรที่เริ่มจากโรงพยาบาลตำบลใกล้บ้าน
ต่อเชื่อมกับโรงพยาบาลอำเภอ โรงพยาบาลจังหวัด
โรงพยาบาลศูนย์ที่มีศักยภาพเท่าโรงพยาบาลของคณะแพทยศาสตร์ ทั้งหมดนี้ภายในรัศมีไม่เกิน
100 กิโลเมตร และผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องเดินทางเข้ามารักษาในกรุงเทพมหานครอีก
ในทางกลับกัน
กรุงเทพมหานครมีปัญหาแตกต่างออกไป เมื่อเกิดการระบาดของโควิดในกรุงเทพมหานคร พบว่า
ผู้ป่วยโควิดไม่สามารถเข้าถึงการบริการตรวจรักษาพยาบาลเบื้องต้น เพราะไม่มีระบบการรักษาพยาบาลแบบปฐมภูมิที่สมบูรณ์อยู่ในกรุงเทพมหานคร
ถ้าเปรียบเทียบกับต่างจังหวัด 50 เขตของกรุงเทพมหานครคือ 50 อำเภอ
และทุกเขตต้องมีโรงพยาบาลขนาด 100 เตียงเช่นเดียวกับในต่างจังหวัด
เราควรเริ่มต้นกระจายอำนาจให้ท้องถิ่นและชุมชนมีส่วนร่วมในการบริหารโรงพยาบาลในรูปแบบองค์การมหาชน
ส่วนด้านการป้องกันและควบคุมโรค โดยเฉพาะโรคโควิด
นอกจากการเร่งฉีดวัคซีนที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันป่วยและตายแล้ว
เราต้องเร่งพัฒนาระบบการตรวจคัดกรองด้วยเทคโนโลยีล้ำยุคเช่น DNA
Nudge และระบบ AI ปัญญาประดิษฐ์ต่อยอดจากฐานข้อมูลดิจิตอลเพื่อใช้เป็นเครื่องมือของนักระบาดวิทยาและ
อสม.
ปัจจุบัน
ความก้าวหน้าของการดูแลรักษาผู้ป่วยเรื้อรังทั้งโดยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมโดยไม่ต้องพึ่งพายา
หรือใช้ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีชีวภาพและการแพทย์แม่นยำมารักษาที่สาเหตุต้นตอ
อย่างไรก็ตาม
ความฝันทั้งหมดนี้จะไม่สามารถเกิดขึ้นได้เลยถ้าเราไม่มีรัฐบาลที่มาจากประชาชน
รัฐบาลที่มาจากระบอบประชาธิปไตยที่แท้จริง
ดังนั้น
เราทุกคนต้องช่วยกันผลักดันความฝันของเราที่เคยร่วมฝันกันไว้เมื่อ 20
ปีที่แล้วอีกครั้ง
ถามตัวเองว่า
ยังมีความฝันอะไรที่เรายังไม่ได้ทำและมาเปลี่ยนความฝันให้เป็นความจริงเพื่อประชาชน